Header Menu

Linux Sunuculara Giriş: Temel Kavramlar ve Kurulum Rehberi resim

Linux Sunuculara Giriş: Temel Kavramlar ve Kurulum Rehberi

Poyrazhosting PoyrazHosting

Linux Sunuculara Giriş: Temel Kavramlar ve Kurulum Rehberi

"Linux Sunuculara Giriş: Temel Kavramlar ve Kurulum Rehberi", Linux sunucu işletim sistemlerine yönelik temel kavramları ve kurulum adımlarını anlamak isteyenler için hazırlanmış bir rehberdir. Bu rehberde genellikle aşağıdaki konular ele alınır:

1. Linux Nedir?

  • Linux açık kaynaklı, Unix benzeri bir işletim sistemidir ve genellikle sunucu ortamlarında kullanılır. Linux'un yaygın kullanımı, güvenlik, esneklik ve performans avantajlarından kaynaklanır.
  • Linux dağıtımları (distrolar) farklı ihtiyaçlara göre özelleştirilmiş Linux versiyonlarıdır. Örneğin, sunucular için yaygın kullanılan dağıtımlar: Ubuntu Server, CentOS, Debian, ve Red Hat Enterprise Linux (RHEL).

2. Temel Linux Kavramları

  • Shell ve Terminal: Komut satırı arayüzü ile sunucu yönetimi yapılır. Bash, en yaygın kullanılan shell'dir.
  • Dosya Sistemi: Linux'ta her şey bir dosya olarak kabul edilir. Dosya yapısı kök dizininden (/) başlar ve hiyerarşik bir yapı izler.
  • Kullanıcı ve Yetkilendirme: Linux’ta kullanıcılar root (süper kullanıcı) ve normal kullanıcılar olarak ayrılır. Kullanıcıların dosya ve sistem kaynaklarına erişimi yetki seviyelerine göre belirlenir.
  • Paket Yönetimi: Yazılımlar paketler aracılığıyla yüklenir ve yönetilir. Örneğin, Ubuntu ve Debian tabanlı dağıtımlarda apt, CentOS ve RHEL’de ise yum veya dnf kullanılır.

3. Linux Sunucuların Kurulumu

  • Dağıtım Seçimi: İlk adım ihtiyaçlara göre bir dağıtım seçmektir. Ubuntu Server, yeni başlayanlar için kullanımı kolay ve geniş bir topluluğa sahip olduğu için sıkça önerilir.
  • Donanım Gereksinimleri: Sunucu kurulumu yapılacak donanımın yeterli kaynaklara sahip olduğundan emin olunmalıdır. Bu, CPU, RAM ve depolama gibi faktörlere bağlıdır.
  • Kurulum Adımları:
  1. ISO İndirme: Seçilen dağıtımın resmi web sitesinden en son sürüm ISO dosyası indirilir.
  2. Bootable Medya Hazırlama: ISO dosyası bir USB belleğe ya da DVD’ye yazdırılır ve bilgisayar bu medyadan başlatılır.
  3. Kurulum Süreci: Kurulum sırasında ağ ayarları, kullanıcı hesapları, disk bölümlendirme gibi temel konfigürasyonlar yapılır.
  • Grafik Arayüz (GUI) Olmadan Kurulum: Çoğu Linux sunucu kurulumu GUI’siz olur ve sistem komut satırı üzerinden yönetilir. Bu, kaynakları daha verimli kullanmayı sağlar.

4. Sunucu Yönetimi Temelleri

  • SSH (Secure Shell): Linux sunucularına uzaktan bağlantı kurmak için kullanılan güvenli bir protokoldür. ssh kullanıcı_adı@sunucu_ip_adresi komutuyla uzaktan erişim sağlanır.
  • Servis Yönetimi: Linux sunucularında çalışan servisler systemctl komutuyla yönetilir. Örneğin, bir web sunucusu çalıştırmak için Apache ya da Nginx gibi servisler başlatılabilir.
  • systemctl start apache2 (Ubuntu için) veya systemctl start httpd (CentOS için) komutlarıyla servisler başlatılabilir.
  • Güvenlik Ayarları: Sunucunun güvenliğinin sağlanması için firewall yapılandırması, sudo yetkilendirmeleri ve güvenli şifre politikaları uygulanmalıdır.

5. Sunucu İzleme ve Bakım

  • Log Yönetimi: Linux sistem loglarını yönetmek ve sorunları tespit etmek için journalctl ve /var/log dizinindeki log dosyaları kullanılır.
  • Performans İzleme: top, htop, vmstat, iotop gibi komutlarla sistemin CPU, bellek ve disk kullanımı izlenir.
  • Yedekleme ve Geri Yükleme: Önemli verilerin düzenli olarak yedeklenmesi ve gerektiğinde geri yüklenebilmesi için araçlar (örneğin, rsync, tar, cron ile otomatik yedekleme) kullanılır.

6. Linux Üzerinde Web Sunucusu Kurulumu (Apache/Nginx)

  • Apache veya Nginx kurulumu: Web sunucusu olarak en çok kullanılan Apache ve Nginx kurulumları oldukça basittir. Örneğin:
  1. Ubuntu üzerinde Apache kurulumu: sudo apt install apache2
  2. CentOS üzerinde Nginx kurulumu: sudo yum install nginx
  • Kurulum sonrasında servis başlatılır ve sunucu yapılandırmaları yapılır.

7. Veritabanı Kurulumu ve Yönetimi

  • MySQL/MariaDB: En yaygın kullanılan açık kaynaklı veritabanı yönetim sistemleridir. Kurulumdan sonra veri tabanları oluşturulup yönetilir.
  1. Örneğin: sudo apt install mysql-server veya sudo yum install mariadb-server
  • ​​​​​​​Veritabanı erişimleri ve yedeklemeleri komut satırı üzerinden yapılır.

 

Bu rehber, Linux sunucu yönetimi ve kurulumunu öğrenmek isteyenler için başlangıç seviyesinde bilgi sağlar. Linux’un güçlü komut satırı araçları, paket yönetim sistemi ve güçlü güvenlik özellikleri sayesinde sunucu yönetimi hem esnek hem de güçlü bir şekilde yapılabilir.

39 Görüntüleme